بررسی تأثیر کاربرد زئولیت کلینوپتی لولایت در کاهش آبشویی کود اوره از خاک

آبشویی مواد مغذی کودی و سموم موجود در زهاب اراضی کشاورزی، از عوامل مهم تغییر کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی است. در تولید محصولات کشاورزی، قسمت اعظم نیتروژن مورد نیاز گیاهان از طریق کودها تأمین می شود. بررسی ها نشان داده است که درصدی از کودهای نیتروژنه از دسترس ریشه گیاهان خارج شده و به آبهای زیرزمینی یا رودخانه ها می پیوندد. استفاده از فناوری های نوین در مدیریت کشت، آبیاری، کوددهی و نیز تغییر در ساختار کودها و آفت کشها، می تواند نتایج مثبتی را در کاهش آبشویی نیتروژن داشته باشد. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر کاربرد زئولیت کلینوپتی لولایت بر کاهش آبشویی اوره از خاک بود. در این مطالعة گلخانه ای، چهار سطح زئولیت صفر، 5، 10 و 15 درصد اضافه شده به یک خاک لوم رسی سیلتی، یک سطح آبشویی 25 درصد عمق خالص آبیاری، یک سطح کوددهی اوره با غلظت 60 میلی گرم در لیتر و دو زئولیت میانه (مش 50 و 200) و زئولیت مشهد (مش 200)، در چهار بار آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج به دست آمده تأثیر مثبت کارایی زئولیت را در کاهش آبشویی اوره نشان داد. میزان غلظت نیتروژن خروجی تیمار بدون زئولیت (خاک معمولی) از 1337 میلی گرم در لیتر پس از آبیاری اول به 316 میلی گرم در لیتر پس از آبیاری چهارم رسید. ولی در مورد کاربرد 15درصد زئولیت میانه با مش 50، این اعداد به ترتیب 427 و 54 میلی گرم در لیتر بودند. مقایسه زئولیت های مش 200 میانه و مشهد نشان داد که زئولیت مشهد در نگهداری کود اوره مؤثرتر است. زئولیت، علاوه بر کاهش ورود اوره به آبهای زیرزمینی، قادر است سرعت انتقال آلودگی را نیز کاهش دهد. دانه بندی زئولیت می تواند بر کاهش آبشویی مواد آلاینده تأثیر معنی داری داشته باشد به طوری که ذرات ریزتر قدرت بیشتری در جذب و نگهداری اوره دارند.